اوحدی: حقوق شهدای غیرنظامی در هیئت دولت تعیین تکلیف می‌شود تأکید رئیس بنیاد شهید بر مستندسازی دقیق از زندگی شهدای جنگ ۱۲ روزه افتتاح مشترک سامانه سجا بین ایران و عراق برای تسهیل تردد زائران رئیس ستاد اربعین عراق: تأمین امنیت زائران برای ما در اولویت قرار دارد افتتاحیه مدرسه دارالعلم در حرم امام‌رضا(ع) توقیف یک تریلی با راننده ۱۳ ساله شهادت ۳۴ دانش آموز ایرانی به دست رژیم کودک کش اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه + تصاویر و اسامی مشهد در آستانه میزبانی از جمعیت میلیونی زائران در دهه پایانی صفر ۱۴۰۴ | ثبت‌نام ۴۵۰ کاروان پیاده تا امروز (۲۶ تیر ۱۴۰۴) پیام آیت‌الله سیستانی در پی فاجعه الکوت عراق استقبال از پیکر «سردار شهید غلامحسین غیب‌پرور» در فرودگاه شیراز (۲۶ تیر ۱۴۰۴) گذر از مرز مهران در کمتر از ۵ ثانیه | همه چیز برای زائران اربعین مهیاست لزوم اجرای طرح ملی احیای پیوند قرآن و مسجد همایش بانوان زینبیِ عرب‌زبان در حرم امام‌رضا(ع) برگزار شد زائران اربعین در چه رده سنی نیاز به مجوز ندارند؟ پیکر مطهر شهید «سید حسن حسینی‌نژاد» در مشهد تشییع می‌شود + جزئیات افزایش تعداد متقاضیان حوزه علمیه خراسان نسبت به سال ۱۴۰۳ کتابخانه مرکزی حرم رضوی، میزبان نشریات با محور «کودک، فلسطین و محرم» رویداد ملی «ایران برنده بازی» با محوریت مقاومت، ۶ میلیون مخاطب را جذب کرد روایت عاشورا بر روی نمادین‌ترین سازه‌های شهری ایران ایوان و مناره عباسی حرم مطهر امام رضا(ع) مرمت شد
سرخط خبرها

قلعه  خیابان و  پیوند زیارت با  شهر

  • کد خبر: ۱۴۶۶۱۵
  • ۰۲ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۲:۲۰
قلعه  خیابان و  پیوند زیارت با  شهر
هستی مشهد مقدس به عنوان یک شهر در گرو وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) بوده و مؤلفه‌های فرهنگی این حضور در همه ابعاد زیست شهری نقش آفرینی کرده است.

بدون تردید بزرگ‌ترین خیانت جریان توسعه در ایران که از اواخر قاجار شکل گرفت و در دوران پهلوی به اوج رسید، تقلیل مفهوم شهر به جنبه کالبدی بود. این سیر پرشتاب توسعه خواهی بی بنیاد، بیشترین هجمه خویش را بر شهر‌هایی که از لحاظ معنایی بیشترین ظرفیت را داشتند و اساسا بر مدار یک معنای شناختی ژرف شکل گرفته بودند، متمرکز ساخت.

مشهد ازاین جهت در جهان اسلام جایگاهی انکار ناپذیر داشته و دارد. هستی مشهد مقدس به عنوان یک شهر در گرو وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) بوده و مؤلفه‌های فرهنگی این حضور در همه ابعاد زیست شهری نقش آفرینی کرده است.

تفکر منحط توسعه خواهان غرب گرا، با شناخت از این زنجیره معنایی ژرف و امتداد زیارت در همه بخش‌های زیست انسان شهری، کوشش خویش را بر معنازدایی از مفهوم گسترده شهر دینی و زیارتی قرار داد. شکل گرفتن خیابانی به نام ارگ در مشهد مقدس و از بین رفتن بازارچه‌های اطراف حرم مطهر رضوی و ساخت بازار رضا (ع) که بدون تردید مهم‌ترین مگامال روزگار خود بوده است، همه در راستای گسستن پیوستگی معنایی حرم مطهر رضوی با زیست جاری مردم قرار داشت. در واقع تفکر توسعه خواه کوشید تا با تقلید از مسیر غرب، عناصری را برجسته کند که فقط جنبه‌های مادی انسان را پوشش داده و در واقع خود مولود معنای مرگ آفرین نوسازی غربی بودند.

در همه تاریخ شهر مشهد شاهد این هستیم که زیست شهری بیشترین پیوند و ارتباط را با عنصر زیارت داشته است؛ ازاین رو در طرح تحول بافت پیرامون حرم مطهر رضوی که در دوران پهلوی دنبال می‌شود، بنیاد طرح بر تخریب گسترده در جهت فاصله انداختن بین حوزه معنایی و لایه‌های گوناگون زیست شهری استوار می‌شود.

یکی از پدیده‌هایی که در این مسیر به وجود آمده است، به حاشیه راندن شدن بخش‌های باارزشی از شهر مشهد است که به دلیل رویکرد غلط توسعه، نقش ویژه خویش را در ارتقای هویت زیارتی شهر مشهد از دست داده اند. منطقه قلعه خیابان یا همان شهرک شهید باهنر مشهد یکی از اجزای مهم در هویت بخشی به زیست شهری مشهد مقدس است. این منطقه جدای از همه ویژگی‌های راهبردی خویش،  جایگاه ورود حضرت رضا (ع) به این منطقه است که پس از شهادت ایشان مشهد نام می‌گیرد.

چگونه ممکن است چنین ظرفیت عظیم هویتی آن هم در شهری که وجود خویش را مدیون امام رضا (ع) است، نادیده گرفته شود؟ در همان نظام توسعه خواه غربی حضور حتی چندساعته یک شخصیت برجسته در یک شهر با نمادسازی و برجسته سازی ماندگار می‌شود تا زمینه‌ای برای ارتقای شهری ایشان باشد.

اکنون ما با ظرفیت‌های روشنی، چون قلعه خیابان که به جز ویژگی بنیادین یادشده از تکثر فراوان فرهنگی به عنوان عامل پویایی شهری، ظرفیت قدرتمند محلی، محور ترانزیتی بودن و... برخوردار است، چگونه برخورد می‌کنیم؟

هرچند باید از نگاه‌های غرب زده‌ای که به هویت زیارتی نگاهی نوستالژیک و موزه‌ای دارند نیز هراسید و فاصله گرفت. آنچه از زیارت مد نظر است، توجه به جنبه‌های معرفتی آن و ریشه دواندن فرهنگ برآمده از آن در وجوه گوناگون زندگی است. توجه به قلعه خیابان‌ها از این منظر به معنای احیای پیوند زیارت با زندگی مردم و ارتقای شهر خواهد بود.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->